Αλλες χήρες, άλλες θύματα βιασμού, άλλες ακρωτηριασμένες και άλλες ορφανές. Οι γυναίκες είναι ένα από τα θύματα του πολέμου, που έζησαν τη ζωή να χάνεται δίπλα τους.
Ο βραβευμένος φωτογράφος Νικ Ντάνζιγκερ ήταν αυτός που απογύμνωσε την αλήθεια, όσο σκληρή και να ήταν, φωτογραφίζοντας γυναίκες μέσα στον πόλεμο.
Τα καρέ του συλλαμβάνουν την στεναχώρια αλλά και τη ζωντάνια της σύγκρουσης. Βρέθηκε στο Αφγανιστάν, τη Σιέρα Λεόνε, την Κολομβία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Ισραήλ και την Παλαιστίνη, είδε πολλά και αποτύπωσε γυναίκες που εμπνέουν.
Τουλάχιστον μια δεκαετία μετά τα ταξίδια του, αποφάσισε να επιστρέψει στις χώρες όπου βρέθηκε, αναζητώντας τις γυναίκες που τράβηξε με τον φακό του. Να δει αν ζουν, αν η πορεία του άλλαξε ή αν ο πόλεμος τις πήρε μαζί του. Αλλες τις βρήκε και άλλες όχι.
Τότε – Σάρα, Σιέρα Λεόνε, 2001: «Ζω σε κέντρο μιας ανθρωπιστική οργάνωση, που υποστηρίζει γυναίκες-θύματα βιασμού και τα παιδιά τους. Στα 15 μου ένας άνδρας μου είχε κάνει πρόταση γάμου. Ηταν σκαφέας διαμαντιών και σεβόταν την οικογένειά μου. Ημασταν έτοιμοι να παντρευτούμε, όταν ξεκίνησε ο πόλεμος. Ο άνθρωπος, όμως, που ετοιμαζόμουν να παντρευτώ συνελήφθη και σκοτώθηκε. Μια ημέρα πήγα πίσω στο χωρίο μου για να πάρω τρόφιμα, όταν άκουσα κάποιον να μου φωνάζει να σταματήσω. Αυτός είχε όπλο, αυτός είχε και τη δύναμη. Το μόνο που ήθελα ήταν να μου χαρίσει τη ζωή. Επρεπε να κάνω ό,τι μου έλεγε, με βίασε. Με απήγαγε και ανάγκασε να ταξιδέψω μαζί του στο δάσος. Οταν του είπα πως είμαι έγκυος μου δήλωσε πως δεν το ήθελε».
Σήμερα: Η Σάρα με την οικογένεια και τους φίλους της. «Παντρεύτηκα έναν καλό άνδρα, ο οποίος μου χάρισε άλλο ένα κοριτσάκι», λέει.
Τότε – Ζακίγια, Γάζα, 2001: «Οι κόρες μου μεγαλώνουν χωρίς τον πατέρα τους, αλλά τα πάνε καλά στο σχολείο. Μπορώ να ελέγξω τις εργασίες τους. Είμαι υπεύθυνη για το νοικοκυριό, φροντίζω τα παιδιά και βεβαιώνομαι πως πάνε σχολείο. Εχω το ρόλο του πατέρα και της μητέρας. Οταν μου ζητούν ορισμένα πράγματα, τους λέω πως δεν έχω χρήματα γι’ αυτά. Λένε πως δεν είναι δικό τους φταίξιμο, που ο πατέρας τους είναι στη φυλακή».
Σήμερα: «Ο άντρας μου βρίσκεται ακόμα στη φυλακή, αλλά οι κόρες μου είναι στο Πανεπιστήμιο. Ημουν το ”κεφάλι” της οικογένειας για 18 χρόνια», αναφέρει.
Μαχ Μπίμπι, Αφγανιστάν, 2001: «Το όνομά μου είναι Μαχ Μπίμπι. Λένε πως είμαι 10 ετών. Ενας από τους αδελφούς μου είναι 5 και οι υπόλοιποι 7. Μου λένε πως είμαι η ”κεφαλή” της οικογένειας. Οι γονείς μας είναι νεκροί. Υπάρχει πόλεμος, αλλά εγώ το μόνο που σκέφτομαι είναι η πείνα. Δεν θυμάμαι, όταν η μητέρα μου πέθανε, μου είπαν πως έγινε στη γέννα και πως τέσσερα χρόνια μετά έχασα τον πατέρα μου. Είπε πως θα μας έφερνε φαγητό, αλλά δεν τον είδαμε από τότε. Είχαμε δύο αγελάδες, δέκα πρόβατα και ένα κομμάτι γης, αλλά επειδή ο πατέρας μου έλειπε και ήμασταν πολύ πεινασμένοι τα πούλησα».
Κουάλαμ, Αφγανιστάν, 2001: «Υπάρχει πόλεμος στο χωριό μας. Επρεπε να φύγουμε γρήγορα, να εγκαταλείψουμε τα πάντα. Είμαι γιαγιά και χήρα. Ζω με την μία μου κόρη και τους δύο γιους της σε μια σκηνή. Η άλλη μου κόρη είναι έγκυος και δεν μπόρεσε να αφήσει το χωρίο της. Δεν ξέρω τι συνέβη στο εγγόνι μου. Περπατήσαμε δύο μέρες και τρεις νύχτες για να φτάσουμε στο στρατόπεδο, όλο το χωριό ήρθε εδώ».
Αμάντα, Κολομβία, 2001: «Μου λείπει η οικογένειά μου. Η αδελφή μου με επισκέπτεται κάθε έξι μήνες ή μια φορά τον χρόνο. Είμαι εδώ περίπου 8 χρόνια. Μπλέχτηκα στον ανταρτοπόλεμο στα 11 μου. Κανείς δεν με ανάγκασε, το ήθελα. Με συνέλαβαν. Κάποιος μας πρόδωσε και μας παρέδωσε. Μισώ να με κλειδώνουν. Μου λείπουν».
Μαριάτου, Σιέρα Λεόνε, 2001: «Μερικές φορές δεν μπορώ να κοιμηθώ καθόλου καλά για αρκετές ημέρες. Σκέφτομαι τι συνέβη και κλαίω. Ημουν 13. Δεν ήξερα τίποτα για τον πόλεμο. Ερχόμουν από το αγρόκτημα και προσπαθούσα να πάω σπίτι, όταν μου επιτέθηκαν. Τους παρακάλεσα να μην μου κόψουν τα χέρια, τους πρότεινα να με σκοτώσουν. Ηρθα να ζήσω σε ένα στρατόπεδο με άλλους ακρωτηριασμένους, εδώ υπάρχουν περίπου 260. Από παιδιά 2 ετών μέχρι ηλικιωμένους».
Εφράτ, Ισραήλ: «Ο αδελφός μου, ένας νεαρός Ισραηλινός στρατιώτης, που περιπολούσε τα σύνορα, απήχθη μαζί με δύο συνάδελφούς του. Είναι όμηροι εδώ και επτάμιση μήνες και δεν έχουν ιδέα τι τους συνέβη. Κανένα σημάδι ζωής».
Ντζιντζα, Βοσνία-Ερζεγοβίνη: «Το 2010 τρία σώματα μου επεστράφησαν. Τα νέα ήρθαν μέσα σε μία μέρα: οι δυο γιοι μου και ο άντρας μου σκοτώθηκαν στη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα».
